ایمنی بحث بسیار مهمی در صنعت است. بخشی از خطرات صنعت که نیروی انسانی و مجموعه را تهدید می کند مربوط به برق فشار قوی است. در صنعت عموماً از برق فشار قوی برای انجام امور تولیدی و صنعتی استفاده می شود.
متأسفانه سالانه افراد بسیاری بر اثر عدم رعایت اصول ایمنی سلامت خود را از دست می دهند. از طرف دیگر محیط های کاری صنعتی متعددی در طول سال دچار انفجار یا آتش سوزی می شوند.
سازمان های جهانی صنعتی برای لحاظ کردن اصول ایمنی برای تجهیزات برقی مختلف استاندارد هایی طراحی کرده اند که در صورت استفاده از آنها میزان ریسک خطر کاهش یافته و از شدت خسارات وارده کاسته می شود.
مروری بر ایزولاتور و نحوه کارکرد آن
ایزولاتور نوعی کلید جداکننده مدار است که در صورتی که قطع باشد فاصله ای بین کنتاکت های آن ایجاد می شود و جریان را به صورت کامل قطع می کند. ایزولاتور تنها زمانی که کل مدار خاموش باشد استفاده می شود. جریان در حالت عادی به راحتی از این کلید ها عبور می کند. در جریان های بالاتر نیز تا حدی قادر است تا جریان را از خود عبور دهد این تجهیز قادر است جریان های هجومی را تا حدی تحمل کند. ایزولاتورها با برندهای مختلف در بازار ایران عرضه شده اند. نمایندگی فونیکس نیز در ایران شروع به فعالیت کرده است و ایزولاتورهای برند فونیکس را ارائه می دهد.
طبق استاندارد تابلو برق نحوه نصب تجهیزات روی تابلو برق باید در ابتدای تابلو از یک کلید جدا کننده استفاده شود. این کلید قابلیت قطع و وصل جریان را نداشته و تنها بعد از قطع جریان برای ایمنی بخشی دستگاه از آن استفاده می شود. بعد از ایزولاتور کلید های بهره برداری نصب شده که قادرند بدون هیچ مشکلی تحت با نامی سیستم را روشن یا خاموش کنند. مصرف کننده در انتهای این دو مورد قرار می گیرد.
ایزولاتور در واقع یک دستگاه غیر فعال برای جداسازی دو مدار الکتریکی است. این تجهیز می تواند انتقال سیگنال های الکتریکی از یک منبع تغذیه یا مدار به مداری دیگر را قطع کند. ایزولاتو هایی که سطح استاندارد SIL انها بالاتر است عموماً در برنامه های پرخطر به کار می روند. فعالیت این ایزولاتور ها به دلیل اهمیت بالای جانی و مالی که ممکن است ایجاد شود بسیار بالاست. اگر میخواهید درباره ی ایزولاتور بیشتر بدانید پیشنهاد میکنیم به مقاله ایزولاتور چیست؟ مراجعه کنید.
استاندارد IEC 61508 یک سری از قوانین و دستورات ایمنی است که برای ساخت تجهیزات برقی مورد استفاده قرار می گیرد این استاندارد ایمنی استفاده از این سیستم ها را افزایش داده است. این استاندارد بین المللی است و در تمام کشورها و صنایع به خوبی به کار می رود.
استاندارد IEC 61508
1- ایمنی کارکرد Safety Integrity احتمال کارکرد ایمن یک تجهیز تحت شرایط تعریف شده و در یک بازه زمانی مشخص قرار دارد.
2- معیار SIL که مخفف Safety Integrity Level است. معیار در واقع درجه ای است که به یک تجهیز ازلحاظ ایمنی کارکرد داده می شود و دارای چهار گروه برای طبقه بندd hsj که هر گروه درجه ایمن بودن تجهیز را برای کاربرد معرفی می کند.
الف– SIL1 به معنی کاربرد در جایی که خسارت به تجهیزات و اموال کوچک است.
ب- SIL2 به معنی کاربرد در جایی که خسارت به تجهیزات و اموال بزرگ است و امکان مجروح شدن افراد باشد.
ج- SIL3 به معنی کاربرد در جایی که مجروح شدن افراد و جراحت منجر به فوت وجود داشته باشد.
د- SIL4 به معنی کاربرد در جایی است که امکان فاجعه وجود دارد با مرگ و میر زیاد و صدمات جدی به محیط زیست.
اصولا SIL در چهار گروه طبقه بندی میشود SIL4 بالاترین و SIL1 پایین ترین میزان ایمنی کارکرد را دارد. جهت تعیین سطح 1 تا 4 به پارامتر های PFH و PFD نیاز است که بیان کننده احتمال از کار افتادن یک کارکرد ایمن که باعث ایجاد خطر می شود است.
در استاندارد SIL، سطحی از اطمینان ایجاد شده توسط یک سیستم در کنترل فرایند صنعتی مشخص میشود. بنابراین، SIL نشان دهنده‌ی احتمال عدم ایجاد خطر برای افراد و زیان‌های احتمالی برای محیط است. برای سیستم‌های کنترلی فرایند صنعتی، چهار سطح SIL وجود دارد که از SIL 1 تا SIL 4 به ترتیب اهمیت و قابل اطمینانی بیشتری برخوردارند. برای ایزوله کننده‌ها هم مانند بسیاری از تجهیزات حفاظتی دیگر که برای کنترل فرایندهای صنعتی استفاده می‌شوند، می‌توان SIL را اعمال تا بیشترین سطح اطمینان را برای کنترل فرایند تضمین کرد.
