رله های کمکی عناصری الکتریکی بسیار شبیه به کنتاکتورهای برق هستند. رله ها شبیه به کنتاکتور یک بوبین و تعدادی کنتاکت دارند. با برق دار شدن بوبین تبدیل به آهنربا شده و کنتاکت های رله را به خود جذب می کند. همین اتفاق باعث می شود تا در نهایت کنتاکت ها تغییر جهت دهند. در حالت کلی کارکرد رله های کمکی بسیار شبیه به کنتاکتور هایی است که برای قطع و وصل مدار مورد استفاده قرار می گیرند. از رله های کمکی برای قطع و وصل کردن بارهای کوچک در مدار های فرمان استفاده می شود.
این رله ها ویژگی های جذاب فراوانی دارند که از آن جمله می توان به قیمت پایین، ابعاد و حجم کوچک و طول عمر بالای آن اشاره کرد. این تجهیز الکترومغناطیسی در واقع برای ظرفیت ولتاژ های مختلفی ساخته شده و در مدل های مختلف کنتاکت ها تعداد متفاوتی دارند. این رله ها با توجه به قابلیت ها و ظرفیتی که دارند در امور مختلف استفاده می شوند.
نکته بعدی این است که این رله ها در مدل های قابل نصب روی برد و قابل نصب روی سوکت ساخته می شوند. در تابلو های صنعتی بیشتر از نوع قابل نصب روی سوکت استفاده می شود. از طرفی نحوه سیم کشی و سیم بندی رله روی سوکت پایه تعبیه شده است.
اجزای تشکیل‌دهنده رله‌های مکانیکی
بوبین: نام دیگر بوبین سیم پیچ یا کویل ورودی است. برای عملکرد درست بوبین باید سر مثبت و منفی بوبین به سر مثبت و منفی منبع تغذیه متصل شود.
تیغه مشترک – COM : سیگنال مشترک به این پایه متصل می شود. سیگنال مشترک در برق تکفاز متناوب سر فاز و در سیستم تغذیه مستقیم سر مثبت است.
تیغه باز (NO-Normal Open): تیغه باز در شرایط عادی باز بوده و با برق دار شدن بوبین در حالت بسته یا متصل قرار می گیرد . برای عمل کرد خروجی با تحریک ورودی باید مصرف کننده به این تیغه متصل شود
تیغه بسته (NC-Normal Close): تیغه بسته در حالت عادی در واقع بسته است و در صورتی که بخواهیم با تحریک ورودی خروجی قطع شود مصرف کننده را به این تیغه متصل می کنیم بسیاری از مدل های رله فاقد تیغه بسته هستند و تنها کلید های باز و مشترک را شامل می شوند.
تفاوت رله کمکی و کنتاکتور؟
کنتاکتور شامل یک بوبین است که با برق دار شدن بوبین 3 فاز ورودی و سه فاز خروجی به هم متصل می شوند. که دقیقاً شبیه به کلید تک پل عمل می کند. اما برای هر سه فاز این اتفاق در یک لحظه می افتد.
رله ها اما در واقع به نوعی کلید های تبدیل در برق ساختمان یا سیستم الکتریکی هستند. کنتاکت ها در رله قطع و وصل نشده و تنها از حالت اول به حالت دوم تغییر وضعیت می دهند. تفاوت دیگری که بین رله و کنتاکتور وجود دارد میزان جریانی است که برای هر کدام قابل تحمل است. در واقع کنتاکتور ها قادرند تا جریان های بسیار بالاتر را نسبت به رله های کمکی تحمل کنند. رله های کمکی جریانی تا 15 آمپر را تحمل می کنند اما کنتاکتور ها قادرند جریان های مختلفی از 9 آمپر تا 1000 آمپر را تحمل کنند.
تفاوت انواع رله های کمکی و کاربرد آنها
امروزه استفاده از رله های کمکی بسیار گسترده است. در حیطه های مختلفی از جمله دریافت و ارسال سیگنال در سیستم های حفاظتی است. گذشته از این رله های کمکی در سیستم های الکتریکی و کنترلی نیز کاربرد های وسیعی دارند.
جنس کنتاکت در کاربرد های مختلف ویژگی های متعددی دارند. معمولاً امکان طراحی و ساخت کنتاکت ها تا 4 نوع آلیاژ مختلف است. برای هر پروژه باید از کنتاکت مناسب آن استفاده کرد.
رله کمکی با برندهای مختلفی در بازار عرضه شده اند که از فونیکس میتوان به عنوان یکی از بهترین برندها یاد کرد. اگر نیاز به کسب اطلاعات بیشتر دارید میتوانید با کارشناسان نمایندگی فونیکس تماس بگیرید.
با وجود شباهت ظاهری رله ها در کاربرد های مختلف برای منظورهای مختلف باید از متریال خاصی برای کنتاکت استفاده شود تا در کنار سایر مشخصات رله برای کاربرد مورد نظر مناسب باشد.
چطور عمر رله های کمکی را افزایش دهیم؟
یکی از مهمترین راه ها برای جلوگیری از خرابی در سیستم استفاده از رله های با کیفیت بالا است. استفاده از برند های درست و معروف و معتبر برای تهیه رله باعث می شود تا محصول تهیه شده طول عمر مفید بالاتری داشته باشد.
راه دیگر برای حفاظت از رله های کمکی استفاده از محافظ برای محافظت از رله در برابر جریان ها و نوسانات ولتاز است که از رله کمکی در برابر نوسانات برق محافظت می کند.
نظافت و تعویض بموقع رله های کمکی راه دیگری برای حفظ آنها در برابر خستگی مکانیکی و فرسایش اضافی است که می تواند در نهایت به بهبود عملکرد سیستم الکتریکی منجر شود.
نظاره و تعیین دوره های چک سیستم برنامه ای است که اگر در مورد رله های کمکی اجرا شود می تواند مشکلات احتمالی را سریعتر تشخیص داده و از رخ دادن خرابی ها جلوگیری کند.
در پایان
رله های کمکی ابزار های بسیار پرکاربرد در صنعت و مدار های فرمان هستند. این تجهیزات توسط برند های متعددی تولید می شود و قابلیت های منحصر به فردی را در اختیار مصرف کننده قرار می دهد. رله های الکترومغناطیسی کمکی عمر مفیدی دارند که برا اجرای برخی راهکار ها می توان طول عمر مفید آنها را افزایش داد.
