سرج ارستر نوعی تجهیز الکتریکی است که وظیفه اصلی آن حفاظت از مدار در برابر شوک های جریان ناشی از رعد و برق یا موارد دیگر است.
سرج ارستر چیست؟
سرج ارستر از قطعات الکتریکی و الکترونیکی محافظت می کند. ریسک هایی که در شرایط جریان و ولتاژ غیر عادی برای مدار به وجود می آید از طریق سرج ارستر قابل جلوگیری هستند. عملکرد این دستگاه حفاظت از مدار به صورتی است که ولتاژ ورودی به سیستم را در نظر گرفته و ولتاژ سیستم را در همین حد استاندارد نگه داشته و در صورت افزایش ن به حدی بالاتر از حد استاندارد برق مدار کلا قطع می شود.

در صنعت سرج ارستر تابلویی نوعی محافظ مدار است که در داخل توزیع برق قرار گرفته و در مقابل افزایش ولتاژ و جریان های شدید و لحظه ای از سیستم ها و تجهیزات روی مدار محافظت می کند.
اجزا تشکیل دهنده سرج ارستر کدام است؟
سرج ارستر قطعه ای الکتریکی است که از اجزای مختلفی برای کارکرد درست و حفاظت از سیستم استفاده می کند. برای اشنایی با این قطعات با ما همراه باشید.

ورستور: ورستورها از سیستم های قدرت و مدارهای مختلف محافظت کرده و مقدار ولتاژهای ناخواسته را تنظیم می کنند. مقاومت این قطعات با ولتاژ رابطه عکس دارد؛ یعنی اگر ولتاژ پایین باشد مقاومت این قطعات بالا تر رفته و هر چقدر ولتاژ بیشتر شود، از مقاومت آن ها کاسته خواهد شد.

ترستور: ترستور ها در واقع نیمه هادی بسیار قدرتمندی هستند که به عنوان کلید در سرج ارستر ها از آن استفاده می شود.

دیود خنثی ساز: دیود خنثی ساز هم یک نوع قطعه الکترونیکی است که از سایر قطعات الکترونیکی حساس در برابر افزایش لحظه ای ولتاژ محافظت می کند.

GDT: این قطعه از 2 الکترود تشکیل و فضای بین آن ها با گاز نجیب پر شده است. در مواقعی که اختلاف پتانسیل بین این دو الکترود زیاد شود، گاز نجیب بین آن ها یونیزه  و باعث ایجاد جریان بین الکترودها می شود.
نحوه عملکرد سرج ارستر تابلویی
سرج ارستر تابلویی تا زمان عادی بودن ولتاژ که هیچ ولتاژ شدیدی وجود ندارد، هیچ عمل خاصی انجام نمی دهد. یعنی این قطعه در حالت عادی هیچگونه اختلالی در عملکرد تابلو برق و مدارها به وجود نمی آورد. اما با ایجاد ولتاژ هجومی و افزایش اختلاف پتانسیل دو سر سرج ارستر این قطعه وارد عمل شده و جریان اصلی مدار را قطع می کند.

سرج ارستر به این صورت عمل می کند که این قطعه مسیر را بسته و جریان و ولتاز اضافه از طریق زمین یا سیم نول تخلیه شده و ولتاژ سیستم به حد نرمال باز خواهد گشت. با این اتفاق ولتاژ شدید از مدار خارج شده و به دستگاه های موجود بر روی مدار آسیبی وارد نمی شود.
انواع سرج ارستر
سرج ارسترها انواع مختلفی دارند که هرکدام برای کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می گیرند. دسته بندی سرج ارسترها به صورت زیر است:

سرج ارسترهای کلاس B یا І: این سرج ارسترها برای محافظت از ساختمان ها در برابر صاعقه استفاده می شوند.

ارسترهای کلاس C یا کلاس ІІ: این ارسترها محافظ ثانویه سیستم در برابر اضافه ولتاژ هستند و ولتاژهایی که از ارسترهای قبلی نشتی پیدا کرده باشند را از بین می برند.

ارسترهای کلاس B+C یا کلاس ІІ +І: این ارسترها در زمان توزیع ولتاژ پایین از سیستم های الکتریکی حفاظت می کنند..

ارسترهای کلاس D: این ارسترها تنها اضافه ولتاژ را کنترل می کنند و نمی توانند در برابر جریان های قوی مثل صاعقه مقاومت کنند

علاوه بر این موارد، ارسترهای دیگری هم وجود دارند که از آن جمله ارسترهای دیتا، ارستر های دوربین و ارسترهای فتوولتاییک را نام برد.
برندهای معروف سرج ارستر
برندهای مختلفی در سراسر جهان برقگیر تابلویی می سازند که از میان آنها سرج ارستر های فونیکس آلمان جایگاه ویژه ای در میان متخصصین صنعت دارند. محصولات شرکت فونیکس کنتاکت بسیار با کیفیت بوده و با توجه به قیمت مناسبی که روی این قطعات گذاشته می شود در قیاس با کیفیت بسیار بالای آنها می توان از این قطعات به عنوان تجهیزاتی با کیفیت و خوش قیمت در بازار محصولات مدار های الکتریکی و محصولات حفاظتی نام برد.

شرکت فونیکس از برند های معروف تجهیزات الکتریکی و تکنولوژیک است که در سراسر جهان معروف بوده و در کشور ما نیز محصولات این کشور با کیفیت عالی در اختیار کاربران و متخصصان قرار دارد.
در پایان
سرج ارستر ها دستگاه هایی محافظتی هستند که روی مدار های الکتریکی سوار می شوند. این دستگاه ها حد آستانه تعریف شده ای دارند که با توجه به کاربرد مورد نظر تعیین می شود. اگر جریانی شدید بر اثر اتصالی و یا صاعقه در مدار به وجود بیاید سرج ارستر به صورت مدار بسته عمل کرده و جریان اضافه را از طریق سیم آرت به زمین منتقل می کند. با خروج این توان بالا از سیستم قطعات داخل مدار از آسیب حفظ می شوند.

سرج ارستر ها در کلاس ها و مدل های مختلفی ساخته می شوند که سرج ارستر تابلویی از آن دسته است. این سرج ارستر ها به دلیل مناسبت با تابلو برق و نصب آسان آن در تابلو برق به سرج ارستر های تابلویی معروفند.